Cellulite: hoe kom je er van af?
Cellulite, ook wel ‘sinaasappelhuid’ genoemd, is een cosmetische staat die je huid hobbelig laat lijken, met de zogenaamde ‘putjes’. Het komt erg veel voor en tot wel 98% van de vrouwen heeft er last van. Maar wat is het nu precies en kunnen we het visueel verminderen? Dat gaan we vandaag bekijken!
Voordat we gaan kijken naar wat cellulite nu precies is, waarom je er last van hebt en wat we eraan kunnen doen, wil ik dit artikel beginnen met een boodschap die je je moet beseffen. Ondanks dat er in ons ideale schoonheidsbeeld vaak wordt gesteld dat cellulite iets is wat niet zou moeten bestaan, is het iets waar je hoe dan ook mee te maken gaat krijgen, zeker als vrouw.
Cellulite is volkomen normaal en veelvoorkomend. Er is absoluut niks mis met het hebben van cellulite en je lichaam is daardoor niet minder vrouwelijk, of ‘verpest’. Ik ga je zo leren waarom dat zo is, maar houd dit vanaf moment 1 sowieso al in je achterhoofd. Social media vertekent het beeld voor vrouwen vaak enorm, met veel bewerkingsmethoden en ideaalbeelden, maar het liegt je ook enorm hard voor. Het is geen afwijking, aandoening, of iets ergs: het is onderdeel van het leven.
Cellulite betekenis: wat is het nu precies?
Cellulite staat veelal bekend als ‘sinaasappelhuid’ en wordt officieel gynoïde lipodystrofie genoemd. Het wordt veroorzaakt door veranderingen in de structuur van de vetcellen en het bindweefsel onder de huidoppervlakte. Deze veranderingen kunnen ervoor zorgen dat de vetcellen groot worden en naar buiten gaan drukken. Ze drukken dan tegen het bindweefsel onder de huid.
Daarnaast zullen veranderingen in de bloedtoevoer, naar gebieden met cellulite, mogelijk leiden tot extra vochtopbouw in het weefsel. Dit zorgt voor het hobbelige uiterlijk, geassocieerd met cellulite. Interessant genoeg zie je cellulite vrijwel alleen bij vrouwen, doorgaans bij de dijen, buik en billen.
Ondanks dat er momenteel geen standaard methodieken zijn om cellulite qua ernst specifiek te evalueren en categoriseren, zijn er verschillende gradaties waarin cellulite algemeen wordt gecategoriseerd:
Cellulite gradaties
- 0: geen cellulite
- 1: zachte huid wanneer men staat, maar een sinaasappel uiterlijk wanneer men zit.
- 2: de huid heeft een sinaasappel uiterlijk wanneer men staat en zit.
- 3: de huid heeft een sinaasappel uiterlijk wanneer men staat met bepaalde gebieden die erg diep zijn.
Normaal gesproken begint de normale, gezonde ontwikkeling van vetweefsel (de daadwerkelijke groei van nieuwe vetcellen, niet een toename van de omvang van bestaande vetcellen) in de baarmoeder en deze gaat door totdat een kind 18 maanden oud is. Vervolgens gaat dit weer verder in de puberteit.
De overvloed aan voedsel tegenwoordig
Tegenwoordig verkeren de meeste mensen in een constante staat van vetcelgroei en mogelijke creatie van nieuwe vetcellen, simpelweg omdat excessieve calorie inname zo voor de hand ligt met al het junkfood en de calorierijke voeding die in overvloed aanwezig is. Tel daarbij het feit op dat men steeds meer sedentair wordt en je gaat al snel een recept creëren.
Samenstelling van het vetweefsel
Als we dan kijken naar het vetweefsel bij de huid zelf, bestaat deze uit twee lagen, die gescheiden worden door een laag fascie. De externe laag wordt de areolaire laag genoemd. De diepere laag noemen we de lamellaire laag. Bij vrouwen is de buitenste areolaire laag dikker, met de huid die deze bedekt doorgaans dunner. Dit is zo vanaf de geboorte.
De lamellaire laag neemt in dikte toe wanneer iemand in gewicht toeneemt, voornamelijk door de toename van vetcelvolume. Deze drukt tegen de buitenste, areolaire laag, wat ervoor zorgt dat deze nadrukkelijker aanwezig is. Na verloop van tijd zal de arolaire laag ook toenemen in grootte en wordt de huid merkbaar hobbeliger.
Dan weten we nu wat cellulite is, maar de belangrijkere vraag is…
Wat is de oorzaak van cellulite?
De exacte reden dat mensen cellulite ontwikkelen, is nog niet 100% duidelijk in kaart gebracht, maar het wordt hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door een combinatie van de volgende factoren:
Hormonen
Insuline
Cellulite ontstaat door de veranderingen in grootte en structuur van je vetcellen. Om die reden wordt er ook gedacht dat hormonen zoals insuline en catecholaminen. Deze zijn beiden betrokken bij vetafbraak en vetopslag en zouden een belangrijke rol zouden kunnen spelen bij cellulite vorming.
Zo wordt er bijvoorbeeld voorgelegd dat hormonale disbalansen die een voorkeur hebben voor vettoename in plaats van vetafbraak, zoals hoge insulinewaarden een hoger risico kunnen vormen voor de vorming van cellulite. Denk hierbij aan insulineresistentie, menopauze, etc.
Geslachtshormonen
Met het feit dat cellulite vrijwel alleen voorkomt bij vrouwen, is het ook aannemelijk dat het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen een rol speelt, samen met prolactine. Prolactine is het ‘borstvoedingshormoon’. Deze maakt cellulitis ook erger zichtbaar, door de toename van vochtretentie in het vetweefsel, wat elke vetcel groter en klonteriger doet ogen.
Wanneer vrouwen de puberteit betreden, begint de strijd met cellulite in de dijen meestal. De femorale regio (de achterzijde van de bovenbenen) is erg gevoelig door het unieke hormonale profiel.
Het hormonale profiel van je bovenbenen
Oestrogeen verhoogt de activiteit van de vetcellen in de dijen door anti-lipolytische alfareceptoren. Deze voorkomen vetafbraak en vetverlies. Het stimuleert ook een enzym genaamd lipoproteïne lipase (LPL), verantwoordelijk voor vetgroei. Dit kan ook gebeuren bij de billen en de buik, maar vindt meestal plaats aan de achterkant van de benen.
Dus de meeste vrouwen gaan op een manier enkele problemen krijgen met cellulite, simpelweg omdat ze vrouwen zijn. Dit hangt af van de levensfase waarin iemand verkeert, zoals puberteit en zwangerschap, maar je zal er sowieso rekening mee moeten houden.
Geslacht
Vrouwen zullen veel sneller cellulite ontwikkelen dan mannen.
Een van de redenen hiervoor, los van het hormonale verhaal, is de manier waarop bij vrouwen het bindweefsel en de vetcellen onder de huid zijn ingedeeld.
Vrouwen hebben een grote hoeveelheid vetcellen, die verticaal onder de huid staan. De top van de cellen kruisen het bindweefsel in de juiste hoek. Mannen hebben daarentegen een kleinere hoeveelheid vetcellen, die horizontaal ingedeeld zijn en dus plat tegen elkaar liggen.
Dit zorgt ervoor dat de vetcellen bij vrouwen veel sneller in het bindweefsel door het bindweefsel zullen ‘duwen’ en zichtbaar worden onder de huid.
Deze verschillen helpen ons in ieder geval deels te verklaren waarom je cellulite vrijwel alleen bij vrouwen aantreft.
Leefstijl
Je leefstijl is niet alleen extreem belangrijk voor je fysieke resultaat, gezondheid en energieniveau. Het is ook belangrijk voor je huid en de aanwezigheid van cellulite.
Het uiterlijk van cellulite kan erger worden door de opstapeling van vocht in de omliggende weefsels. Veranderingen in bloedcirculatie bij de gebieden die aangetast zijn door cellulite, zou hier gedeeltelijk de oorzaak voor kunnen zijn.
Een inactieve leefstijl zou hier ook aan kunnen bijdragen, gezien de bloedtoevoer minder wordt bij langdurige perioden van zitten. Dit zou de gebieden die vatbaar zijn voor cellulite daarbij beïnvloeden.
Ontstekingen
Een andere theorie is dat cellulite een bindweefselaandoening is, veroorzaakt door chronische, lage graad ontstekingen (cellulitis).
Desondanks is er binnen ander onderzoek geen bewijs gevonden voor een ontstekingsreactie in deze gebieden.
Op de vraag wat de exacte reden is dat mensen cellulite ontwikkelen, is nog geen definitief antwoord. Maar er zijn voldoende aanwijzingen om te stellen dat dit door een combinatie van genetische factoren, hormonen en leefstijl komt.
Heeft voeding invloed op cellulite?
Er wordt vaak gesteld dat voeding een grote rol speelt bij het ontstaan en behandelen van cellulite, maar dit heeft nog geen gevestigde wetenschappelijk onderbouwing.
Er is onderzoek dat suggereert dat een dieet met excessieve hoeveelheden koolhydraten, cellulite erger zou kunnen maken. De reden zou zijn omdat de verhoogde insulinewaarden een toename van de totale hoeveelheid lichaamsvet zou veroorzaken.
Maar dit is qua insulineafgifte, noch lichaamsvettoename, geen exclusief kenmerk van koolhydraten. Je komt aan door in een positieve energiebalans te verkeren.
Daarnaast is er ook de theorie dat een zoutrijk dieet de vochtretentie zou verhogen en daarbij mogelijk de huid slechter doet lijken. Maar ook dit vereist meer context, gezien vochtbalans door meer factoren wordt beïnvloed dan simpelweg zoutinname.
Er is dus erg weinig solide bewijs dat deze theorieën, omtrent de invloed van voeding op cellulite, ondersteunt.
Cellulite en gewichtsverlies: vriend of vijand?
Er wordt al snel gedacht dat gewichtsverlies een goede oplossing is voor cellulite, gezien gewichtstoename het verergert.
Maar het effect van gewichtsverlies op cellulite ligt niet zo simpel.
Er is een studie die bevond dat afvallen hielp om de ernst van cellulite bij de meeste mensen af te doen nemen. Met name bij mensen met overgewicht. Maar bij zo’n 32% van de mensen in deze studie maakte het afvallen de cellulite juist erger!
De reden hiervoor is niet duidelijk, maar het kan komen door allerlei andere factoren. Denk hierbij aan de verschillen in structuur en elasticiteit van het bindweefsel en vochtretentie. Dit kan bijdragen aan het uiterlijk van cellulite, zoals eerder besproken.
De meeste mensen zullen ervaren dat gewichtsverlies cellulite zal verbeteren, maar dit is zeker niet een zekerheid voor iedereen; voor sommigen kan het dit juist verergeren!
Zijn er behandelingen voor cellulite?
Ondanks dat er geen bestaand middel is voor cellulite, zijn er enorm veel verzonnen producten en behandelingen voor de ‘bestrijding’ van cellulite, gericht op het verbeteren van het uiterlijk.
Laten we de meest voorkomende eens doornemen.
Crèmes en lotions
Je kent ze vast wel: de wonderlijke smeersels die je cellulite in no-time beter zullen maken, of zelfs doen verdwijnen (dat laatste is dus onzin, zoals je inmiddels weet).
De actieve ingrediënten in deze producten zijn vaak cafeïne, retinol (vitamine A1) en wat plantenstoffen. Ze zouden je cellulite verbeteren door vet af te breken, bloedtoevoer te verbeteren, de huidelasticiteit te verbeteren en vochtretentie te verminderen. Desondanks zijn deze producten niet goed bestudeerd en zijn de gestelde voordelen niet duidelijk noch gevestigd.
Manuele manipulatie
Manuele manipulatie middels massage, om met druk de huid te beïnvloeden, zou excessief vocht moeten afvoeren en je cellulite verminderen.
Er wordt ook vaak gesteld dat je vetcellen beschadigd zouden raken en ze zo weer opnieuw opbouwen, zich hervormen en gelijkmatiger verdeeld worden, waardoor je huid gladder zou moeten ogen.
Observationele studies hebben bevonden dat deze methoden het uiterlijk van cellulite op de korte termijn zou kunnen verbeteren. Er is desondanks geen bewijs voor verbetering op de lange termijn.
Laser- of licht therapie
Laser- of lichtapparatuur wordt direct op de huid toegepast middels een niet-indringende procedure, of op een meer indringende manier onder de huid gebruikt.
Methoden die niet indringen zijn, zijn tot op heden niet erg succesvol gebleken.
Desondanks zijn er studies naar indringende lasertherapie die heeft bevonden dat het cellulite zou kunnen verbeteren.
Dit zou moeten werken door de vetcellen en wat van het bindweefsel dat de huid ‘knijpt’ en hobbelig maakt, te smelten. Het zou de huid ook kunnen verjongen en de collageenproductie verhogen.
Desondanks zijn de studies tot dusver erg klein in opzet en is er zeker meer onderzoek nodig, om hier harde uitspraken over te kunnen doen.
Andere behandelingen
Er zijn daarnaast veel andere behandelingen die cellulite zouden behandelen en genezen, waaronder supplementen, mesotherapie (vitamine-injecties), subcisie (kleine incisies), compressiekleding, collageeninjecties en nog veel meer.
De kwaliteit van het ‘bewijs’ naar deze behandelingen is doorgaans desondanks erg laag, wat het erg lastig maakt om te weten hoe effectief ze zijn. Het is daarom ook niet mogelijk om harde uitspraken te doen, wat voor marketingdoeleinden helaas wel veel gebeurt.
Conclusie: kun je van cellulite afkomen?
Inmiddels weet je wat cellulite is, hoe het ontstaat en wat je eraan kunt doen.
Ondanks dat iedere vrouw er last van zal hebben, zijn er methoden om het uiterlijk te verbeteren. Er is desondanks geen enkele methode om definitief van cellulite af te komen, ongeacht wat een marketing goeroe, TelSell reclame, of je favoriete fitgirl met aandelen op de aanbevolen producten je zal vertellen.
De makkelijkste en meest effectieve manieren om je cellulite te verbeteren? Actief zijn, goede kwaliteit slaap, stressmanagement en een voedingstofrijk dieet.
